Nuôi con gì trong hệ thống aquaponics?

Nuôi con gì trong hệ thống aquaponics? Đây có lẽ là câu hỏi mà bất kỳ ai mới tham gia xây dựng hệ thống Aquaponics đều thắc mắc. Có rất nhiều loài cá khác nhau có thể nuôi trong hệ thống Aquaponics, tùy thuộc vào điều kiện khí hậu thời tiết khu vực bạn sinh sống và các vật tư sẵn có của bạn.

Tầm quan trọng của cá trong hệ thống Aquaponics

Cá giữ vai trò quan trọng trong hệ thống Aquaponics, cá cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của cây trồng. Nuôi cá có thể khó khăn cho một số người, đặc biệt là những người chưa có kinh nghiệm và chưa từng nuôi cá bao giờ, tuy nhiên bạn không nên nản lòng. Nuôi cá trong hệ thống Aquaponics đơn giản hơn rất nhiều so với việc bạn nuôi cá trong bể cá cảnh! 

Chọn cá gì để nuôi trong hệ thống Aquaponics?

Đây có lẽ là câu hỏi mà bất kỳ ai mới tham gia xây dựng hệ thống Aquaponics đều thắc mắc. Có rất nhiều loài cá khác nhau có thể nuôi trong hệ thống Aquaponics, tùy thuộc vào điều kiện khí hậu thời tiết khu vực bạn sinh sống và các vật tư sẵn có của bạn. Tuy nhiên, bạn phải chú ý rằng cá tôm nuôi trong hệ thống BẮC BUỘT phải là loài nước ngọt, vì cây trồng trong hệ thống chỉ có thể phát triển khi được cung cấp nước ngọt! Ngoài ra, bạn cũng nên xác định mục đích của việc phát triển Aquaponics cho gia đình mình để chọn loài cá phù hợp. Chẳng hạn như bạn nuôi cá để ăn thịt hay chỉ để ngắm để chọn lựa loài cá phù hợp!? Điều này rất quan trọng và theo tôi bạn nên xác định trước khi xây dựng hệ thống để đảm bảo cá phát triển tốt nhất. Sau đây là danh sách các loài cá bạn có thể nuôi trong hệ thống Aquaponics của mình:

Nhóm cá da trơn

Một số loài cá da trơn rất dễ nuôi và tăng trọng khá nhanh như cá tra, cá trê rất thích hợp nuôi trong hệ thống Aquaponics. Đây là những loài có thể chịu đựng được điều kiện môi trường khắc nghiệt. Đơn giản nhất là bạn nên chọn thức công nghiệp được chế biến sẵn phù hợp với từng loài cho cá ăn.

Cá tai tượng

Bạn rất dễ dàng nhìn thấy cá tai tượng được nuôi trong những hòn non bộ, đặc biệt là khu vực phía Nam. Đây là loài cá rất dễ nuôi và tăng trọng nhanh. Cá tai tượng là loài ăn tạp, chúng có thể ăn nhiều loại thức ăn khác nhau từ tôm cá tươi cho đến thức ăn chế biến. Đơn giản nhất là bạn nên chọn thức ăn chế biến sẵn để dễ quản lý và chăm sóc cá.

Nhóm Cá rô phi, điêu hồng (rô phi đỏ)

Cá rô phi là loài dễ nuôi và được nuôi nhiều nhất trong các hệ thống Aquaponics trên thế giới. Ở Việt Nam, cá rô phi được nuôi hầu như quanh năm từ Bắc vào Nam. Bạn nên chú ý là cá rô phi có thể sinh sản tự nhiên trong hệ thống của bạn! Do đó, nếu bạn không muốn điều đó xảy ra thì nên nuôi cá rô phi đơn tính để đạt tốc độ tăng trưởng nhanh nhất. Cá điêu hồng (rô phi đỏ) thịt ngon và tăng trọng khá nhanh cũng là một lựa chọn rất thích hợp trong hệ thống Aquaponics. Hiện thức ăn cho cá rô phi cũng được sản xuất công nghiệp, bạn chỉ cần mua về và cho cá ăn.

Nhóm cá rô đồng, cá lóc (cá quả), cá sặc rằn 

Đây là nhóm cá đồng được nuôi lâu đời và rất phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt là các tỉnh phía Nam. Đây là những loài cá dễ nuôi, thức ăn có thể sử dụng thức ăn công nghiệp hoặc thức ăn tươi sống như cá, tôm tạp. Tuy nhiên bạn phải chú ý khi sử dụng thức ăn là cá tôm tạp, vì chúng rất dễ làm ô nhiễm môi trường nước. Theo tôi, tốt nhất là bạn nên chọn thức ăn công nghiệp cho hệ thống của mình.

Nhóm cá chép

Nhóm cá chép như cá koi, cá vàng và cá chép cũng là một lựa chọn đáng giá cho hệ thống Aquaponics của bạn. Nếu bạn chỉ chú ý đến cảnh quang và thẩm mỹ cho ngôi nhà của bạn mà không chú ý nhiều đến giá trị thực phẩm của cá nuôi thì nhóm cá này có lẽ là một lựa chọn hợp lý. Hiện tại, hầu hết đều có thức ăn chế biến sẵn cho các loài cá này.

Một số loài khác

Ngoài các loài cá trên, bạn có thể lựa chọn nhiều loài khác tùy theo sở thích, nhu cầu và điều kiện sẵn có của mình. Một số loài có thể nghĩ đến là tôm càng xanh, baba, rùa,…Bạn nên chú ý là nuôi tôm sẽ khó khăn hơn rất nhiều so với nuôi cá và đòi hỏi bạn phải nắm một số kỹ thuật cơ bản nhất định để có thể chăm sóc tôm nuôi trong hệ thống của mình.

Mật độ cá nuôi như thế nào?

Đây là một trong những câu hỏi khó khăn và phức tạp nhất trong thực hành xây dựng Aquaponics. Mật độ cao hay thấp phụ thuộc rất nhiều vào qui mô và trình độ quản lý hệ thống của bạn. Bạn hoàn toàn có thể nuôi cá với mật độ cao như trong các hệ thống nuôi thâm canh tuần hoàn khác, nhưng vấn đề cần lưu ý là chuyện gì sẽ xảy ra cho hệ thống của bạn khi nuôi cá với mật độ cao như thế? Tất nhiên đó là vấn đề chất thải của cá và chất lượng nước.

Không có một công thức chung nào để xác định mật độ cá nuôi thích hợp mà phụ thuộc vào kinh nghiệm và qui mô hệ thống của bạn. Một cách đơn giản là ban đầu bạn nên thả cá với mật độ thấp và theo dõi tăng trưởng của cây trồng. Nếu như với mật độ đó, cây tăng trưởng tốt thì có lẽ đó là mật độ thích hợp cho hệ thống Aquaponics của bạn. Còn ngược lại, bạn cần phải tăng hoặc giảm mật độ cá nuôi cho phù hợp. Một hệ thống Aquaponics với 8 bể trồng cây (growbed) và 1 bể cá 5000 lít chỉ thả 70 con cá hồi nhưng cây trồng trong 8 growbeds này vẫn tăng trưởng rất ấn tượng. Điều này cho thấy ban đầu bạn không nên thả cá mật độ quá cao mà nên theo dõi một thời gian xem tăng trưởng của cá và của cây trồng để quyết định có nên tăng mật độ cá nuôi hay không. Chúng tôi hy vọng các bạn sẽ chia sẽ những thông tin về hệ thống của mình trên Diễn đàn để mọi người có thể học hỏi và dễ dàng hơn trong việc xây dựng hệ thống Aquaponics cho mình.