Chọn tôm giống hiệu quả

Nghề nuôi tôm tại các tỉnh miền Trung gần đây gặp không ít khó khăn.

Người nuôi phải đối mặt với tình hình thời tiết thất thường, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh, chất lượng tôm giống không ổn định… Dưới đây là một số kinh nghiệm, kỹ thuật chọn tôm giống phù hợp, đảm bảo chất lượng trước khi thả nuôi.

Truy xuất nguồn gốc

Khi lựa chọn tôm giống để thả nuôi, cần biết rõ nguồn gốc con tôm giống như thế nào, quy trình nuôi ra sao, cho ăn thức ăn gì.

- Nguồn bố mẹ:

+ Đối với tôm sú: Tôm có nguồn gốc tôm biển, tôm nhập khẩu như tôm Moana, tôm châu Phi có trọng lượng 120 - 150 g. Ưu tiên tôm giao vĩ tự nhiên. Hạn chế chọn tôm cho lột xác và cấy tinh để sinh sản nhiều lần.

+ Đối với tôm thẻ chân trắng (TTCT): Phải có nguồn gốc rõ ràng. Tôm bố mẹ được nuôi vỗ và cho sinh sản thời gian không quá 4 tháng kể từ lúc nhập về trại sản xuất. Lưu ý, tôm bố mẹ có đầy đủ dinh dưỡng thì Nauplius mới khỏe mạnh.

- Quy trình nuôi: Tính từ ngày tôm đẻ đến giai đoạn PL12 (tôm có kích cỡ 1,1 - 1,2 cm), thời gian trung bình 22 - 25 ngày là tôm phát triển bình thường, có thể kéo dài hơn. Ưu tiên các quy trình nuôi hạn chế sử dụng kháng sinh, hóa chất để phòng và trị bệnh.

- Sử dụng thức ăn: Ưu tiên tôm giống được cho ăn các loại tảo tươi, thức ăn sống như luân trùng, copepodaa, artemia… Thực phẩm cho ấu trùng là những loại có thương hiệu, đảm bảo chất lượng và uy tín cao.

Phù hợp với loại hình nuôi

- Đối với hình thức nuôi quảng canh, nuôi tôm rừng, nuôi tôm xen ghép nên chọn tôm nuôi có kích cỡ lớn, trạng thái bơi nhanh hay vùi tốt để phù hợp với điều kiện tự nhiên hay chống chọi với địch hại.

- Đối với những mô hình thả mật độ cao, nuôi ao đất, ao chỉ trải bạt bờ điều kiện an toàn sinh học chưa cao, ảnh hưởng của tình trạng biến đổi khí hậu nên chọn: Tôm sú có nguồn gốc bố mẹ tại bản địa, hay tôm có nguồn gốc chịu biến đổi môi trường cao (tôm sú châu Phi); tôm thẻ có nguồn gốc tôm kháng bệnh. Tùy mùa mà chọn nguồn gốc tôm giống kháng với loại bệnh nào. Ví dụ, mùa lạnh chọn loại tôm kháng bệnh WSSV, IHHNV… ; mùa nắng chọn tôm kháng các loại bệnh về đường ruột, gan như EMS…

- Đối với những mô hình nuôi tôm trải bạt, nuôi siêu thâm canh, điều kiện an toàn sinh học cao, có thể chọn tôm nuôi sạch bệnh, có tốc độ tăng trưởng nhanh. Nhưng cũng tùy điều kiện môi trường và thời tiết mùa vụ nuôi mà chọn dòng tôm sạch bệnh hay kháng bệnh đối với tôm thẻ; tôm có thân dài hay chắc khỏe đối với tôm sú.

Kỹ thuật kiểm tra, đánh giá chất lượng

Phương pháp đánh giá chất lượng bằng cảm quan

Đánh giá chất lượng tôm giống bằng cảm quan là phương pháp đơn giản và dễ thực hiện nhất với người nuôi. Về kích cỡ tôm giống, cần chọn tôm sú tối thiểu PL15, tương ứng chiều dài 12 mm; TTCT tối thiểu PL12, tương ứng chiều dài 9 - 11 mm. Việc chọn tôm giống đúng quy cách phải được quan tâm hàng đầu. Dưới đây là một số chỉ tiêu và cách thực hiện cơ bản của phương pháp này.

Phương pháp đánh giá chất lượng qua kính hiển vi

Đánh giá chất lượng tôm giống qua kính hiển vi là bước thứ 2 và rất quan trọng, giúp đánh giá chính xác về chất lượng tôm giống trước khi thả nuôi. Để thực hiện phương pháp này cần chuẩn bị: Kính hiển vi, vợt nhỏ đường kính 30 mm, ống hút để bắt tôm. Bắt ngẫu nhiên khoảng 30 - 50 con tôm PL đưa lên kính hiển vi và quan sát các chỉ tiêu như sau:

Phương pháp đánh giá bằng kỹ thuật hiện đại: Sinh học phân tử - PCR, kiểm khuẩn

Đây là phương pháp khó, yêu cầu trình độ kỹ thuật cao, trang thiết bị hiện đại. Người nuôi có thể gửi mẫu tôm giống đến các trung tâm bệnh học thủy sản để xét nghiệm.

Dưới đây là một số chỉ tiêu khi kiểm tra bằng phương pháp này:

Phạm Duy Trường - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Khánh Hòa