Khó quản lý nuôi tôm trên cát ở Quảng Nam

Ao nuôi tôm trên cát phát sinh thêm trên địa bàn thôn Hà Lộc, xã Tam Tiến, Núi Thành.

Quy hoạch tạm thời nuôi tôm trên cát 2014 - 2018 đã hết hiệu lực, UBND tỉnh yêu cầu các địa phương quản lý chặt, không để phát sinh thêm ao nuôi; đồng thời bắt buộc các hộ nuôi tôm phải xử lý nước thải trước khi đưa ra môi trường bên ngoài. Tuy nhiên, tại các vùng nuôi tôm của huyện Núi Thành, công tác quản lý vẫn chưa chặt chẽ.

Phát sinh thêm ao nuôi

Tại thôn Ngọc An (xã Tam Tiến, Núi Thành), mới đây, một số ao nuôi tôm lót bạt trên cát được các nông hộ đầu tư khá kiên cố nhưng lại không bố trí hệ thống xử lý nước thải. Bà Nguyễn Thị Minh Dục (thôn Ngọc An) cho biết, gia đình đầu tư 1 ao nuôi tôm trên cát trong vườn nhà từ cách đây 2 năm. Nhiều vụ nuôi thành công, gia đình tích lũy được nguồn vốn khá nên vừa đầu tư thêm 2 ao cũng trong vườn nhà, mỗi ao có diện tích 1.200m². Đến nay, các công đoạn đầu tư 2 ao nuôi tôm mới tương đối hoàn chỉnh, dự kiến sẽ thả tôm giống trong vài ngày tới. Theo bà Dục, đầu tư mỗi ao nuôi tôm bằng hình thức lót bạt tốn hơn 200 triệu đồng, có thể sử dụng trong vài năm nhưng chỉ cần nuôi thành công trong 1 vụ thì đã có thể lấy lại chi phí.

Tại thôn Hà Lộc (xã Tam Tiến), cũng đã phát sinh thêm các ao nuôi tôm trên cát trong thời gian gần đây. Ông Lê Tấn (thôn Hà Lộc) cho biết, đã đầu tư nuôi tôm trên cát từ những năm 2010. Nuôi tôm thành công, gia đình tích lũy được vài tỷ đồng nên thuê lại đất vườn của một vài người dân trên địa bàn để đầu tư nuôi tôm thẻ chân trắng. “Tôi lấy nước biển dẫn vào ao rồi hút nước ngọt dưới lòng đất lên để dung hòa độ mặn. Nguồn nước rất sạch lại được áp dụng đồng bộ các biện pháp phòng tránh dịch bệnh nên tôm chóng lớn. Nhiều vụ tôi thu được hàng chục tấn tôm với cỡ 50 con/kg, bán được 230 nghìn đồng/kg, rất có lãi” - ông Tấn nói.

Tại thôn Hòa An (xã Tam Giang, Núi Thành), dọc sông Trường Giang, nhiều ao nuôi tôm trên cát mọc lên trong thời gian gần đây. Ông Nguyễn Văn Thịnh - Phó Chủ tịch UBND huyện Núi Thành cho biết, nuôi tôm trên cát trái phép được nông hộ đầu tư ồ ạt nên huyện thành lập đoàn công tác đến cưỡng chế tại một số khu vực. Tình hình tạm lắng nhưng sau đó nông hộ lại lén lút đầu tư ao nuôi. Có trường hợp xử phạt hành chính thì nông hộ chỉ hứa hẹn chứ không nộp tiền phạt. Đất vườn không thể là diện tích nuôi tôm lót bạt trên cát được. Người dân thấy lợi nhuận lớn nên lén lút nuôi tôm. Nhận được thông tin, huyện đã xử lý vài vụ nhưng chưa kiểm soát hết.

Cần xử lý nghiêm

Ông Nguyễn Xuân Luận - Phó Chủ tịch UBND xã Tam Tiến cho rằng, số diện tích nuôi tôm trên cát phát sinh không nhiều trên địa bàn trong thời gian gần đây. Xã đã kiên quyết xử lý một số vụ đào ao nuôi tôm thẻ chân trắng bằng hình thức lót bạt trên cát ở khu vực vườn nhà. “Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ theo dõi chặt chẽ hơn tình hình nuôi tôm trên cát và chấn chỉnh tình trạng nuôi tôm trong rừng phòng hộ, đất vườn và đất trồng cây lâu năm” - ông Luận nói.

Theo UBND xã Tam Tiến, nuôi tôm trên cát tạm thời lâu nay các nông hộ không đầu tư hệ thống xử lý nước thải vì rất tốn kém mà lại không biết có thể nuôi tôm được bao lâu. Không có hệ thống xử lý nước thải, nông hộ xả thải nước bẩn ra sông Trường Giang khiến nước sông ô nhiễm ngày một nghiêm trọng hơn. Trong khi đó, tình trạng nhiễm mặn nguồn nước ngầm rất đáng báo động. Nhiều hộ dân trong vùng nuôi tôm trên cát thiếu nước sinh hoạt do nước nhiễm mặn, nhiễm bẩn. Thời gian tới sẽ kiên quyết xử lý mạnh để chấn chỉnh tình trạng ô nhiễm môi trường do ao nuôi xả thải.

Sau khi UBND tỉnh quyết định không nới hạn nuôi tôm trên cát khi quy hoạch tạm thời nuôi tôm trên cát 2014 - 2018 hết hiệu lực, đã yêu cầu UBND huyện Núi Thành báo cáo về thực trạng nuôi tôm trên cát trên địa bàn, gửi về UBND tỉnh trước ngày 30.6 nhưng đến nay huyện chưa thực hiện được. Ông Nguyễn Văn Thịnh cho rằng, do nguồn nhân lực ít mà số diện tích nuôi tôm trên cát phát sinh nhiều nên cần thêm thời gian để khảo sát, thống kê, đánh giá thực trạng, qua đó đề xuất với UBND tỉnh các giải pháp sát hợp với thực tiễn để dễ quản lý hơn trong thời gian tới. “Chúng tôi cân nhắc đề xuất với UBND tỉnh yêu cầu ngành điện lực cắt điện ở các khu vực nuôi tôm trên cát không có hệ thống xử lý nước thải để ổn định tình hình. Việc này khó quá vì như vậy sẽ khiến cho hầu như tất cả diện tích nuôi tôm trên cát phải dừng lại” - ông Thịnh đề xuất.

Quy chế và cam kết bảo vệ môi trường khi đầu tư nuôi tôm trên cát đã được các ngành chức năng tham mưu UBND tỉnh ban hành từ những năm 2010 nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được. Bà Phạm Thị Hoàng Tâm - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Quảng Nam cho biết, do quản lý không chặt chẽ, thậm chí một số địa phương đã buông lỏng quản lý là nguyên nhân làm cho nông hộ chưa đầu tư hệ thống xử lý nước thải trong nuôi tôm trên cát. Biến động nguồn nước, biến động môi trường, ô nhiễm các dòng sông, sinh thái bị đầu độc hiển hiện ngay trước mắt. Nếu không khống chế, giải quyết các vướng mắc trong nuôi tôm trên cát, thế hệ tương lai sẽ phải trả giá rất đắt. Ngành thủy sản mong phối hợp chặt chẽ với các ngành liên quan, các địa phương để giải quyết tình trạng này.