Động thái của Việt Nam trước nguy cơ bị cấm xuất khẩu vào Mỹ

Ảnh minh họa

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên vừa gửi thư tới Bộ trưởng Thương mại Mỹ, đề nghị cân nhắc lại quyết định từ chối công nhận tương đương một số nghề khai thác hải sản của Việt Nam. Đây là động thái khẩn cấp nhằm bảo vệ kim ngạch xuất khẩu hàng trăm triệu USD và sinh kế của hàng trăm nghìn ngư dân trước nguy cơ bị cấm nhập khẩu vào thị trường Mỹ.

Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển (NOAA) thuộc Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã thông báo từ chối công nhận tương đương 12 nghề khai thác hải sản của Việt Nam theo Đạo luật Bảo vệ thú biển (MMPA). Quyết định này sẽ dẫn đến việc tạm dừng nhập khẩu các loại hải sản được khai thác theo các nghề cá này vào Mỹ kể từ ngày 1/1/2026. Đây là biện pháp tương đương với cấm nhập khẩu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến xuất khẩu nhiều mặt hàng chủ lực của Việt Nam như cá ngừ, cá kiếm, ghẹ, mực, cá nục…

Để tránh những gián đoạn nghiêm trọng với thương mại song phương, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã gửi thư tới Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick, đề nghị phía Mỹ xem xét khách quan, bảo đảm kết quả hợp lý. Bộ trưởng khẳng định các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam là đối tác đáng tin cậy, kinh doanh công bằng tại thị trường Mỹ. Ông cũng nhấn mạnh rằng những quyết định trên sẽ không chỉ mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp, người nông dân, ngư dân Việt Nam mà còn có ý nghĩa với cả các nhà nhập khẩu, người lao động và người tiêu dùng Mỹ.

Năm ngoái, Việt Nam đã xuất khẩu gần 512 triệu USD các loại hải sản từ 12 nghề cá trên sang Mỹ, chiếm gần một phần tư tổng kim ngạch xuất khẩu của các loài này. Trong đó, cá ngừ chiếm tỷ trọng cao nhất (18%), tiếp đến là ghẹ (3%) và mực (gần 1%). Nếu các loại hải sản này bị cấm nhập khẩu vào Mỹ, ngành hải sản của Việt Nam có thể thất thu một con số tương đương từ thị trường này mỗi năm.

VASEP cho biết, thời gian qua, ngành hải sản Việt Nam, cùng Chính phủ và chính quyền địa phương đã nỗ lực để hiện đại hóa, tăng cường công tác quản lý nghề cá. Việt Nam đã ban hành Luật Thủy sản năm 2017 và tuân thủ các chương trình quốc tế như IUU, SIMP và FIP. Tuy nhiên, trước tình hình căng thẳng mới, VASEP đã kiến nghị Chính phủ và các bộ ngành liên quan có biện pháp phối hợp khẩn cấp để hỗ trợ và đồng hành cùng ngành hải sản, nhằm tháo gỡ khó khăn và bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp.

Sự việc này diễn ra trong bối cảnh thương mại thủy sản Việt Nam đã có những dấu hiệu phục hồi tích cực. Sáu tháng đầu năm, Mỹ đã nhập khẩu khoảng 905 triệu USD thủy sản từ Việt Nam, tăng gần 18% so với cùng kỳ năm 2024. Tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản cả nước cũng đạt 4,4 tỷ USD, tăng gần 7% so với cùng kỳ. Dù vậy, mức tăng này vẫn chưa trở lại đỉnh cao năm 2022.

Tuệ Lâm