Công nghệ số mở lối cho nuôi trồng thủy sản Việt Nam bứt phá

Ban tổ chức họp báo thông tin về hai triển lãm lớn "VietShrimp Asia và Aquaculture Vietnamtrong" ngành thủy sản sẽ diễn ra trong năm 2026 .

Ngày 10/10, tại TP. Hồ Chí Minh, Cục Thủy sản và Kiểm ngư phối hợp cùng Informa Markets tổ chức họp báo thông tin về Triển lãm quốc tế công nghệ ngành tôm và thủy sản.

Cơ hội mới từ chuyển đổi số và công nghệ xanh

Lần đầu tiên triển lãm hai sự kiện quy mô lớn của ngành tôm và thủy sản (Aquaculture Vietnam và VietShrimp Asia 2026) sẽ được tổ chức chung trong một không gian, mở ra cơ hội hợp tác, chuyển giao công nghệ và mở rộng thị trường quốc tế. Dự kiến diễn ra vào tháng 3/2026, được xem là triển lãm thủy sản quy mô lớn nhất khu vực Đông Nam Á, quy tụ hàng trăm doanh nghiệp, chuyên gia, nhà nghiên cứu và nhà hoạch định chính sách đến từ hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Theo Ban tổ chức, triển lãm sẽ tập trung giới thiệu các giải pháp công nghệ tiên tiến trong toàn chuỗi sản xuất – từ con giống, thức ăn, thiết bị nuôi, công nghệ xử lý môi trường đến chế biến, truy xuất nguồn gốc và logistics thủy sản.

Bên cạnh khu trưng bày sản phẩm, sự kiện còn có chuỗi hội thảo chuyên đề và tọa đàm quốc tế, nơi các chuyên gia hàng đầu chia sẻ về đổi mới công nghệ, chính sách phát triển xanh, chuyển đổi số và dịch chuyển hành vi tiêu dùng – những yếu tố đang định hình tương lai ngành.

Ông Vũ Tuấn Cường, Giám đốc Trung tâm khảo nghiệm, kiểm nghiệm, kiểm định thủy sản (Trung tâm 3K), Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: mặc dù năm 2025 đối mặt với nhiều biến động, ngành thủy sản Việt Nam vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng. Tính đến tháng 9/2025, tổng sản lượng đạt khoảng 7,2 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu lũy kế đã đạt 8,1 tỷ USD.

“Kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong năm 2025 có thể đạt 9,2 tỷ USD. Công nghệ chính là chìa khóa để ngành thủy sản Việt Nam vừa đảm bảo năng suất, vừa đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn, bền vững và truy xuất nguồn gốc. Tuy nhiên, ngành vẫn đối mặt với nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, chi phí sản xuất tăng, yêu cầu khắt khe từ các thị trường nhập khẩu và sức ép cạnh tranh quốc tế” - ông Vũ Tuấn Cường nhận định.

Sự kiện năm 2026 được kỳ vọng sẽ trở thành điểm kết nối toàn diện giữa doanh nghiệp trong nước và quốc tế. Doanh nghiệp Việt có cơ hội tiếp cận công nghệ mới, mở rộng hợp tác thương mại và đẩy mạnh xuất khẩu giá trị cao sang các thị trường châu Âu, Mỹ và Nhật Bản – những khu vực đang có nhu cầu lớn về sản phẩm thủy sản sạch, bền vững và có chứng nhận môi trường.

Đặc biệt, trong bối cảnh chiến lược tăng trưởng xanh đang được Chính phủ Việt Nam thúc đẩy mạnh mẽ, việc chuyển đổi từ mô hình nuôi truyền thống sang nuôi trồng tuần hoàn, giảm phát thải là xu hướng tất yếu.

Các giải pháp về tự động hóa, trí tuệ nhân tạo (AI), cảm biến IoT trong quản lý ao nuôi, hệ thống quan trắc môi trường và phần mềm theo dõi truy xuất nguồn gốc sẽ được giới thiệu, trình diễn trực tiếp tại triển lãm.

Nhờ đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước có thể ứng dụng công nghệ phù hợp với quy mô sản xuất, giảm chi phí đầu tư ban đầu, nâng cao hiệu quả – từ đó nâng tầm chuỗi giá trị ngành thủy sản Việt Nam trên bản đồ thế giới.

Thách thức cần vượt qua – Hướng tới tương lai xanh và bền vững

Dù tiềm năng rất lớn, ngành thủy sản Việt Nam vẫn phải đối mặt với không ít thách thức. Hệ thống hạ tầng nuôi trồng ở nhiều địa phương còn phân tán, thiếu đồng bộ; năng lực chế biến sâu và xây dựng thương hiệu quốc gia chưa tương xứng với tiềm năng.

Ngoài ra, xu hướng tiêu dùng toàn cầu đang chuyển dịch mạnh sang sản phẩm xanh – sạch – truy xuất được nguồn gốc, đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư nghiêm túc hơn vào chứng nhận, tiêu chuẩn và minh bạch dữ liệu sản xuất.

Bà Rose Chitanuwat, Giám đốc chuỗi dự án (khu vực Asean), Tập đoàn Informa Markets thông tin vể hai triển lãm tại họp báo. Ảnh: BTC

Theo đại diện Informa Markets, mục tiêu của hai triển lãm là tạo không gian để doanh nghiệp Việt học hỏi, cập nhật công nghệ và nắm bắt xu hướng mới trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

“Chúng tôi mong muốn VietShrimp Asia 2026 và Aquaculture Vietnam 2026 không chỉ là nơi trưng bày sản phẩm, mà còn là bệ phóng cho chuyển đổi số và đổi mới công nghệ trong thủy sản Việt Nam” - đại diện Ban tổ chức chia sẻ.

Bằng việc ứng dụng công nghệ hiện đại, Việt Nam có thể giảm thiểu tác động môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên nước và năng lượng, đồng thời tăng khả năng cạnh tranh cho sản phẩm xuất khẩu.

Các chuyên gia cho rằng, nếu doanh nghiệp Việt biết tận dụng cơ hội từ hai triển lãm này – đầu tư công nghệ, liên kết chuỗi và nâng cao giá trị thương hiệu – ngành thủy sản Việt Nam hoàn toàn có thể đạt mục tiêu xuất khẩu 12 tỷ USD trong những năm tới.

Triển lãm VietShrimp Asia 2026 và Aquaculture Vietnam 2026 vì thế không chỉ là nơi gặp gỡ, giao thương, mà còn là bước khởi đầu cho hành trình chuyển đổi xanh và bền vững của ngành thủy sản Việt Nam trong thập kỷ mới.

Phương Hoa