Ngành tôm đón nhận thách thức mới trong nửa đầu năm 2024

Chịu thuế chống trợ cấp đối với tôm nhập khẩu, ngành thủy sản nói chung và ngành tôm nói riêng sẽ bị ảnh hưởng trong nửa đầu năm 2024.

Theo số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (Vasep), năm 2023, các sản phẩm tôm tươi, đông lạnh xuất khẩu sang Mỹ trong năm 2023 có xu hướng giảm nhẹ hơn so với các sản phẩm tôm chế biến. Đáng chú ý, kim ngạch xuất khẩu tôm sú sang Mỹ năm 2023 ghi nhận tăng trưởng dương, chủ yếu nhờ các sản phẩm tôm sú tươi, đông lạnh tăng 10% đạt 59 triệu USD.

Số liệu nhập khẩu tôm của Mỹ trong tháng 11/2023 cũng ghi nhận tháng thứ 5 tăng trưởng liên tiếp. Tháng 11/2023, Mỹ nhập khẩu 70.835 tấn tôm, tăng 11% so với cùng kỳ năm trước. Giá trung bình cũng tăng nhẹ so với tháng 10, đạt 8 USD/kg; tuy nhiên, vẫn thấp hơn 12% so với cùng kỳ năm 2022 (9,05 USD/kg). Tính chung 11 tháng đầu năm 2023, Mỹ nhập 722.967 tấn tôm, trị giá 5,9 tỷ USD, giảm 7% về khối lượng và 19% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022.

Trong top 4 nguồn cung tôm chính cho Mỹ trong 11 tháng đầu năm 2023, Ecuador ghi nhận tăng 2% về khối lượng, các nguồn cung còn lại cho Mỹ đều giảm cả về khối lượng và giá trị.

Tồn kho giảm, các chỉ số của nền kinh tế Mỹ tốt dần, nhu cầu cao hơn phục vụ đợt cuối năm. Lạm phát tại Mỹ đã giảm khá mạnh trong năm 2023. Đến tháng 11/2023, lạm phát đã giảm còn 3,1%, từ mức đỉnh 9,1% vào tháng 6/2022.

Mặc dù có các chỉ số tích cực trên nhưng Mỹ vẫn cảnh giác với những rủi ro địa chính trị, trong đó có xung đột ở Ukraine, có khả năng làm gián đoạn thị trường ngũ cốc và đẩy lạm phát tăng trở lại. Tại Trung Đông, Israel dự đoán xung đột với lực lượng Hamas sẽ kéo dài nhiều tháng, làm tăng nguy cơ leo thang trong khu vực.

Khó khăn mới cho ngành tôm Việt Nam

Thông tin từ Vasep, Hiệp hội Chế biến tôm Mỹ (ASPA), một tổ chức đại diện cho quyền lợi của ngành khai thác tôm tự nhiên và chế biến tôm của Mỹ, mới đây đã nộp đơn đề nghị áp thuế chống bán phá giá đối với tôm đông lạnh nhập khẩu từ Ecuador và Indonesia, và thuế chống trợ cấp đối với tôm nhập khẩu từ Ecuador, Ấn Độ, Indonesia và Việt Nam.

Dù chưa có kết quả, nhưng Vasep đánh giá xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ sẽ bị ảnh hưởng trong năm nửa đầu năm 2024. Bên cạnh đó, căng thẳng Biển Đỏ đầu năm 2024, khiến giá cước vận tải biển đi Mỹ tăng, cũng là một chướng ngại cho doanh nghiệp trong năm 2024.

Liên quan đến vụ việc này, mới đây VASEP đã có văn bản gửi Thủ tướng, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị hỗ trợ tích cực trong vụ điều tra chống trợ cấp của Mỹ đối với ngành tôm Việt Nam để ngành tôm có thể vượt qua các giai đoạn điều tra trong thời gian tới.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái sau đó đã yêu cầu Bộ Công Thương phối hợp với các cơ quan liên quan xem xét, quyết định việc sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý đại diện và hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong vụ việc Mỹ điều tra chống trợ cấp đối với tôm nước ấm đông lạnh.

Trước khởi xướng điều tra chống trợ cấp của Mỹ với tôm Việt Nam, doanh nghiệp cần chuẩn bị mọi mặt và tích cực để đáp ứng yêu cầu hồ sơ từ phía Mỹ như chủ động nghiên cứu, nắm quy định, thủ tục điều tra chống trợ cấp của Hoa Kỳ, theo dõi chặt chẽ diễn biến của vụ việc, phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội và Cục Phòng vệ thương mại trong suốt quá trình của vụ việc.

Từ thực tế đó, Vasep kiến nghị các doanh nghiệp thủy sản trong đó có ngành tôm phải luôn linh hoạt thích ứng và cần phải có những kịch bản cho nhiều tình huống xảy ra.