Tập trung cao độ gỡ thẻ vàng IUU

Ảnh minh họa

Chưa đầy 3 tháng nữa, Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) sẽ thanh tra lần thứ 5 về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quyết định (IUU).

Đây là cơ hội để Việt Nam gỡ 'thẻ vàng' khai thác thủy sản. Thời điểm này, các tỉnh, thành phố ven biển đang tập trung cao độ, quyết liệt triển khai các giải pháp để chống khai thác IUU.

Kiên quyết xử lý tàu cá "3 không"

Để chuẩn bị thanh tra lần thứ 5 của EC, các địa phương đã tăng cường nhiều giải pháp đồng bộ và sẽ quyết liệt thực hiện, hướng đến việc gỡ thẻ vàng IUU.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Bình thông tin, các chỉ tiêu đã tăng đáng kể từ khi triển khai Chỉ thị 32-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác IUU. Ví dụ: số lượng tàu cá đăng ký tăng 11,7%, đăng kiểm tăng 14,4%, cấp phép tăng 12,6%, lắp đặt hệ thống giám sát hành trình (VMS) tăng 1,1%. Đặc biệt, tỉnh đã hoàn thành việc đánh dấu tàu cá. Từ tháng 4 đến nay, đã cấp đăng ký, đăng kiểm, cấp phép cho 746 tàu cá "3 không" (không đăng kiểm, không đăng ký, không cấp phép), còn lại 21 tàu đang triển khai thực hiện các thủ tục để được cấp hồ sơ.

Các tàu cá "3 không" và tàu cá quá hạn đăng kiểm, quá hạn giấy phép, chưa lắp VMS đã được cơ quan chức năng lập danh sách, giao cho cấp xã theo dõi, giám sát và kiên quyết không cho hoạt động khi chưa khắc phục. Đến nay, tại Quảng Bình chưa phát hiện tàu cá khai thác thủy sản trái phép tại vùng biển nước ngoài bắt giữ, xử lý.

Thời gian tới, Quảng Bình sẽ tiếp tục tuyên truyền, kịp thời phát hiện từ xa, ngăn chặn từ bờ tàu cá, ngư dân có ý định khai thác trái phép tại vùng biển nước ngoài. Tập trung rà soát, thống kê nắm chắc số liệu tàu cá, kiểm soát chặt chẽ khi tàu xuất, nhập bến, ra vào cảng; hoàn thành giải quyết tàu cá "3 không" trước khi Đoàn thanh tra EC vào kiểm tra. Tổ chức giám sát 24/24 hoạt động của tàu cá qua hệ thống giám sát hành trình; mở đợt cao điểm kiểm tra, kiểm soát xử lý vi phạm hành chính từ nay đến tháng 10 tại cảng cá, cửa sông và trên biển; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm…

Về giải pháp trọng tâm để gỡ thẻ vàng IUU, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đà Nẵng cho biết, sẽ quản lý chặt chẽ không để phát sinh tàu cá không đăng ký, không có giấy phép khai thác thủy sản, không đăng kiểm. Tiếp tục tập trung nguồn lực tổ chức trực tiếp hướng dẫn, hỗ trợ chủ tàu thực hiện thủ tục cấp các loại giấy tờ cho tàu cá theo quy định. Trong tháng 8.2024 hoàn thành việc cấp các loại giấy tờ (đăng ký, đăng kiểm, giấy phép khai thác) cho 100% tàu cá còn hoạt động và có đầy đủ giấy tờ.

Tăng cường kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra vào cảng cá Thọ Quang; tổ chức thực hiện nghiêm túc việc rà soát, lập hồ sơ theo dõi, kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng; hồ sơ xác nhận, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác bảo đảm tuân thủ theo quy định… Tăng cường kiểm tra, đối chiếu sản lượng tại hồ sơ xác nhận không để xảy ra các vụ việc vi phạm hợp thức hóa hồ sơ đối với các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu.

Mới đây, UBND tỉnh Bến Tre cũng đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư về IUU. Bến Tre sẽ tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác thông tin truyền thông, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm đối với công tác phòng, chống khai thác IUU. Tổ chức nghiên cứu, quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị số 32; tuyên truyền vận động chủ tàu cá "3 không" chấp hành nghiêm quy định pháp luật trong khai thác thủy sản.

Tránh trên nóng dưới lạnh

Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã có buổi làm việc với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các bộ, ngành về tình hình chống khai thác IUU.

Tại cuộc làm việc, Cục Thủy sản kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các địa phương xử lý nghiêm trường hợp tàu cá vi phạm để sớm gỡ được thẻ vàng IUU. Bên cạnh đó, cần bố trí vốn, nguồn lực để nâng cấp hệ thống VMS và tích hợp các cơ sở dữ liệu quốc gia nghề cá thành một hệ thống quản lý chung đồng bộ, đầy đủ các tính năng phục vụ công tác giám sát tàu cá; tập trung giám sát hành trình đối với tàu cá, nhất là tại các địa phương có đội tàu cá lớn như Kiên Giang, Bình Định, Quảng Ngãi, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công an cũng đề nghị các địa phương nêu cao tinh thần trách nhiệm, tránh tình trạng trên nóng dưới không nóng; quan tâm tăng cường năng lực và nhân lực quản lý tàu cá và xử phạt vi phạm ở cơ sở, hoàn tất cập nhật thông tin tàu cá đầy đủ; xử lý thật nghiêm việc tàu cá mất kết nối (hiện chiếm khoảng 1,5% tổng số tàu cá trên 15m).

Từ nay tới thời điểm Đoàn thanh tra lần thứ 5 của EC sang Việt Nam không còn nhiều, do đó, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhấn mạnh tinh thần: phải quyết liệt triển khai những nhiệm vụ đã đề ra sao cho hiệu quả nhất, tránh hình thức.

Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và các đơn vị cung cấp dịch vụ tập trung giải quyết những vấn đề mang tính kỹ thuật, bao gồm cả việc hoàn thiện các tính năng của Hệ thống VMS, bảo đảm phát hiện và xử phạt kịp thời tàu cá mất kết nối, chấm dứt tình trạng đổ thừa cho mất sóng, hết tiền cước điện thoại, thiết bị giám sát hành trình bị hư, hỏng.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn các địa phương về những vấn đề mang tính kỹ thuật, phối hợp với Bộ Quốc phòng để trao đổi thông tin dữ liệu. Bộ tham mưu cụ thể vấn đề thành lập các đoàn Trung ương đi kiểm tra công tác chống IUU tại địa phương.

Bộ Công an chỉ đạo công an các tỉnh nghiên cứu, xử lý những vụ việc tàu cá mất kết nối theo tinh thần Nghị quyết số 04/2024 của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao có hiệu lực từ ngày 1.8.2024. Bộ Quốc phòng chỉ đạo lực lượng biên phòng kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra, vào bến, không để tàu cá xuất bến khi chưa đáp ứng đầy đủ quy định về chống khai thác IUU…

Lam Ngọc