Xuất khẩu cá tra sang EU: Sau hồi phục COVID-19 là tận dụng EVFTA

Hình minh hoạ

Tính đến nửa đầu tháng 8/2020, tổng giá trị XK cá tra sang EU đạt 85,55 triệu USD, giảm 34,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, giá trị XK sang ba thị trường đơn lẻ là: Hà Lan giảm 27,5%; Đức giảm 36,7% và Tây Ban Nha giảm 13,4%. Mặc dù, EU vẫn là thị trường XK cá tra lớn thứ 3 của DN thủy sản Việt Nam (sau Trung Quốc và Mỹ) nhưng cho tới nay vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi về XK cá tra sang thị trường này.

Đầu năm nay, nhu cầu NK chững, dịch Covid-19 mới bắt đầu tác động vào hoạt động XK cá tra sang thị trường này. Tuy nhiên, mức độ trầm trọng hơn ở hầu hết các thị trường khác trở nên rõ rệt từ quý 2/2020. Trong 3 tháng của quý 2, giá trị XK sang bốn thị trường lớn nhất trong khối EU đều giảm liên tiếp hai con số. Hoạt động giao thương bị ngưng trệ do nhiều quốc gia là tâm điểm của đại dịch, trong đó có 2 quốc gia lớn là: Italia và Tây Ban Nha. Mặc dù nhu cầu tích trữ lương thực tại nhiều quốc gia Châu Âu gia tăng, hệ thống bán lẻ và kênh bán hàng online tốt hơn nhưng hoạt động XNK lại bị ngưng trệ do hệ thống vận tải biển bị đứt quãng, giao dịch thương mại cũng ngưng.

Ngày 01/8/2020, Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) (EVFTA) chính thức có hiệu lực, trước đó, nhiều DN cá tra Việt Nam đã hi vọng rằng, sẽ có một bước nhảy nào đó trong hoạt động XK sang khối thị trường truyền thống rộng lớn này khi cả hai nhóm sản phẩm cá tra XK là: cá tra nguyên con đông lạnh (HS 030324) và cá tra tươi, ướp lạnh (HS 030272) đều được giảm từ mức thuế cơ bản 8% xuống 0%; sản phẩm cá tra phile tươi, ướp lạnh (HS 030432) giảm từ 9% xuống 0%; cá tra phile đông lạnh (HS 030462) cũng được giảm từ 5,5% xuống còn 0%; các sản phẩm cá tra chế biến (HS 1604) cũng được giảm thuế từ 14% xuống còn 0% trong vòng 3 năm. Có thể nói, điều này giúp tăng lợi thế cạnh tranh của cá tra Việt Nam tại EU so với các sản phẩm cá thịt trắng khác khi các sản phẩm cá thịt trắng bản địa vốn không phải chịu thuế NK.

Đó là những mong đợi trước mắt sau khi hoạt động giao thương, kinh doanh thủy sản của các nước EU ổn định trở lại. Còn tại thời điểm này, XK cá tra Việt Nam sang EU vẫn đang giảm, nhất là sau khi Anh tách khỏi khối thị trường này. Trước đó, Anh vốn là một trong những thị trường XK cá tra tiềm năng của Việt Nam tại châu Âu.

Hiện có khoảng hơn 30 DN XK cá tra sang thị trường EU, trong đó, có 20 DN XK cá tra sang thị trường lớn trong khu vực là Hà Lan. Công ty Cổ phần Thủy sản NTSF (NTSF SEAFOODS); Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn (VINH HOAN CORP) và  VINH QUANG là ba công ty có giá trị XK cá tra lớn nhất sang Hà Lan trong 8 tháng đầu năm qua.

Trong thời gian này, Việt Nam XK các sản phẩm cá tra nổi bật như: Cá tra tẩm bột chiên đông lạnh; cá tra phile đông lạnh, cá tra cắt khúc/miếng đông lạnh, cá tra tẩm gia vị đông lạnh… sang thị trường EU.